Bệnh tinh hoàn ẩn là gì?
Tinh hoàn ẩn hay còn được gọi là tinh hoàn chưa xuống. Trong giai đoạn phát triển của thai nhi nam, mới đầu, tinh hoàn nằm trong ổ bụng, sau đó, nó chạy dần xuống bìu. Tinh hoàn chưa xuống là trường hợp tinh hoàn đứng lại trên đường di chuyển từ bụng xuống bìu. Tỷ lệ tinh hoàn chưa xuống khoảng 3-4% con khi sinh, con số này cao hơn ở trẻ sinh thiếu cân, sinh non, sinh đôi.
Yếu tố gây tinh hoàn lạc chỗ
Quá trình tinh hoàn di chuyển từ bụng xuống bìu chịu sự tác động của nhiều nguyên nhân. Nếu có rối loạn, các nguyên nhân này sẽ làm tinh hoàn không dịch chuyển được đến bìu và gây ra chứng tinh hoàn chưa xuống.
Những nguyên nhân đó là:
- Suy tuyến yên, làm thiếu gonadotropin gây tinh hoàn chưa xuống và nhỏ tế bào sinh dục;
- Sai lệch tổng hợp testosteron: thiếu men 17α-hydroxylase, 5α-reductase… làm cho tinh hoàn không phát triển bình thường;
- Giảm tình trạng cảm nhận của các thụ thể androgen: gây ảnh hưởng sự phát triển tình huống sinh dục nam, gây tinh hoàn ẩn;
- Nếu mẹ mang bầu trẻ nam mà dùng diethylstilbestrol nhiều hay dùng kháng androgen thì bào thai xảy ra nguy cơ bị tinh hoàn ẩn;
- Phát triển bất thường của dây chằng tinh hoàn - bìu làm cho tinh hoàn nằm lơ lửng trên cao, không xuống được tới bìu;
- Những nguyên do cơ học gây cản trở sự dịch chuyển của tinh hoàn như: cuống mạch của tinh hoàn ngắn, xơ hoá vùng ống bẹn…
Dấu hiệu của tinh hoàn ẩn
Nếu con còn nhỏ, ba mẹ có khả năng sờ nơi bìu nhưng không thấy tinh hoàn ở dưới bìu. Ở trẻ lớn , người lớn, tự sờ thấy trong bìu không có tinh hoàn , sờ thấy ở ống bẹn nảy sinh khối u nổi lên. Bìu phát triển kém, tinh hoàn ẩn càng cao thì bìu càng phát triển kém. Tinh hoàn ẩn có thể trong ổ bụng hoặc lỗ bẹn sâu khi khám không sờ thấy tinh hoàn.
Siêu âm bụng, chụp cắt lớp vi tính ổ bụng hay nội soi ổ bụng có khả năng xác định được vị trí của tinh hoàn lạc chỗ. Hơn nữa, còn có khả năng phát hiện những biểu hiện khác của tinh hoàn như vôi hóa nhu mô tinh hoàn, u tinh hoàn…
Tinh hoàn ẩn có con được không
Tinh hoàn chưa xuống thường nảy sinh kích thước nhỏ hơn bình thường, nhu mô thường mềm nhão. Nghiên cứu của thạc sỹ y tế cho thấy: Các trẻ nảy sinh tinh hoàn chưa xuống, chu vi của các ống sinh tinh nhỏ hơn, mức độ xơ hóa tinh hoàn cũng cao hơn; sự thay đổi về mô học của các tinh hoàn ẩn có khả năng ảnh hưởng tới tinh trùng gây vô sinh. Nếu bệnh nhân chỉ bị tinh hoàn ẩn một bên thì vẫn có khả năng sinh con. Nhưng họ có nhiều rủi ro do nguy cơ bị ung thư bên tinh hoàn chưa xuống và nhiều nguy cơ khác.
Hiện tượng người bệnh bị tinh hoàn ẩn hai bên thì khả năng hiếm muộn, vô sinh rất cao. Những người này thường xảy ra kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ không có tinh trùng. Thậm chí, có người còn không thể quan hệ tình dục được do thiếu hụt nội tiết tố trầm trọng. Thể chất những đàn ông này thường yếu đuối, ảnh hưởng rất lớn tới công việc, sinh hoạt và tâm sinh lý bệnh nhân. Mặt khác, người bị tinh hoàn chưa xuống thường kết hợp với các dị tật bẩm sinh khác làm tăng nguy cơ vô sinh cho bệnh nhân.
Cần điều trị sớm tinh hoàn ẩn
Trẻ bị tinh hoàn lạc chỗ, nếu không được chữa có thể gặp các nguy cơ như vô sinh hay chấn thương tinh hoàn hoặc tổn thương về tâm sinh trạng do không có hay chỉ có một tinh hoàn dưới bìu. Khi phát hiện trẻ bị tinh hoàn chưa xuống, chúng ta chỉ nên đợi đến khi trẻ 9 tháng tuổi để xem tinh hoàn có ở bìu hay không. Nếu sau 9 tháng mà tinh hoàn vẫn chưa ở bìu thì nên xử lý bằng phẫu thuật cho trẻ. Thời gian phẫu thuật hiệu quả nhất là khi trẻ được 1-2 tuổi.
Đối với đàn ông trưởng thành phát hiện thấy tinh hoàn ẩn cần phải tiến hành phẫu thuật ngay: nếu tinh hoàn chưa bị ung thư hóa thì tiến hành phẫu thuật hạ tinh hoàn, kết hợp với cân bằng nội tiết tố. Trường hợp tinh hoàn bị ung thư hóa thì cần cắt bỏ tinh hoàn, nạo vét hạch kết hợp với chữa trị chống ung thư hỗ trợ...
Lời khuyên:
Tinh hoàn ẩn chịu sự tác động của nhiều yếu tố, trong đó có những yếu tố có khả năng phòng tránh được như khi mẹ mang thai tránh dùng diethylstilbestrol nhiều; , không dùng các chế phẩm kháng androgen. Đối với con sinh thiếu cân, sinh non, sinh đôi, bố mẹ cần chú ý kiểm tra xem bé có bị ẩn tinh hoàn , không để đưa trẻ đi điều trị sớm. Mọi tình huống phát hiện được con bị tinh hoàn chưa xuống, ba mẹ cần đưa trẻ trai đi khám để được chẩn đoán và chữa sớm, tránh nguy cơ vô sinh và ung thư hóa tinh hoàn...ặp
Xem thêm những bệnh trẻ có thể gặp:
Đăng nhận xét